Polska w statystykach Sądu Arbitrażowego ICC za rok 2024
Międzynarodowa Izba Handlowa (ICC) opublikowała statystki swojego Sądu Arbitrażowego dotyczące 841 spraw wszczętych w roku 2024 (raport ICC znajduje się tutaj). Zainteresowało mnie, jakie jest miejsce Polski, polskich arbitrów i polskiego prawa w tej największej międzynarodowej instytucji arbitrażowej. Wniosek jest następujący: Polska jest poważnym graczem w Europie Środkowej i Wschodniej, ale sam ten region nie odgrywa większej roli, i nasz kraj jest marginalnym graczem z punktu widzenia globalnych statystyk, a nawet statystyk dotyczących tylko Europy.
PODMIOTY Z POLSKI
28 podmiotów z Polski było stronami postępowań arbitrażowych wszczętych w roku 2024. Dla porównania, 80 podmiotów było z Turcji, 19 z Rosji, 16 z Grecji, 14 z Rumunii i 11 z Węgier. Te 28 podmiotów z Polski stanowi zaledwie 1,17% wszystkich podmiotów prowadzących spory w Sądzie Arbitrażowym ICC wszczęte w tym czasie. Z naszego regionu, do którego zakwalifikowano również Turcję, pochodziło 9% wszystkich tych podmiotów. Z całej Europy pochodziły 983 podmioty.
PRAWO POLSKIE
Polskie prawo było prawem właściwym w 14 postępowaniach arbitrażowych (1,66% wszystkich spraw globalnie), co stawia je tuż za prawem tureckim (15) i przed prawami wszystkich innych państw Europy Środkowej i Wschodniej: Rumunii (7), Grecji (7) Ukrainy (5), Węgier (2), Macedonii Północnej (2), Czech, Cypru, Łotwy, Słowacji i Rosji (po 1). Prawo polskie zostaje daleko w tyle za prawem angielskim (125), szwajcarskim (60), czy francuskim (42).
POLSCY ARBITRZY
W sprawach wszczętych w zeszłym roku 19 razy nominowano arbitrów z Polski (co stanowi 1,33% wszystkich nominacji arbitrów orzekających w sprawach przed Sadem Arbitrażowym ICC wszczętych w tym czasie na całym świecie), w tym 6 razy jako arbitrów jedynych, 11 razy w roli arbitrów bocznych i zaledwie 2 razy do pełnienia funkcji przewodniczących trybunału. Polska zajmuje pod tym względem drugie miejsce w regionie, za Turcją (24) a przed Grecją (17), Czechami (6), Rosją (5) i pozostałymi państwami, skąd pochodziło maksymalnie 3 arbitrów. Arbitrów z całej Europy nominowano 804 razy.
POLSKA JAKO MIEJSCE ARBITRAŻU
Polska była miejscem arbitrażu zaledwie w 3 sprawach wszczętych z zeszłym roku (0,03% wszystkich spraw na świecie), tuż za Turcją (6) i Grecją (4) i przed pozostałymi państwami regionu (2 lub 1). W całej Europie było 406 arbitraży. Zważywszy na liczbę spraw, w których właściwe było prawo polskie i liczbę nominacji polskich arbitrów, liczba 3 spraw w Polsce świadczyć może o braku zaufania do sądów polskich, które pełnią funkcje kontrolne w postepowaniach toczących się w Polsce.
Michał Kocur